BWV 1007

Γενικά όταν ακούω μια μελωδία μπορώ σχετικά άμεσα να τη μεταφέρω στην κιθάρα.  Με κάποιες όμως μελωδίες έχω δυσκολία. Ποιες; Αυτές του Μπαχ!  Σαν οι νότες να μην ακολουθούν τον τρόπο που θα σκεφτόταν κάποιος που κρατούσε ένα όργανο και σκάρωνε μια μουσική.  Σαν να ακολουθούν ένα άλλο πλάνο, πιο σύνθετο, πιο μαθηματικά πολύπλοκο. Κατέληξα στο να εικάζω ότι o Μπαχ συνέθετε τη μουσική του με χρήση (ή έστω βοήθεια) κάποιου αλγορίθμου που είχε ο ίδιος επινοήσει τον οποίο δεν γνωστοποίησε ποτέ. Είχε και τόσα παιδιά να θρέψει, οπότε ίσως αναγκάστηκε να βρει έναν τρόπο για να μπορεί να παράγει υψηλής ποιότητας έργα σχετικά γρήγορα (συνολικά έγραψε πάνω από 1000 έργα).  Βέβαια, απ’ όσο γνωρίζω (που γνωρίζω ελάχιστα για την ιστορία της μουσικής),  δεν είπε ποτέ κάτι τέτοιο (θα το ψάξω καλύτερα κάποια στιγμή).

Ένα τέτοιο κομμάτι  που μου αρέσει αλλά δεν μπορούσα να το μεταφέρω δια της ακρόασης στην κιθάρα είναι το Πρελούδιο της Σουίτας Νούμερο 1 για Τσέλο (Prelude from Bach’s Cello Suite No. 1, BWV 1007). Τον Αύγουστο του 2014 το άκουγα από το τσέλο του Μ. Rostropovich (στο youtube φυσικά) και εντυπωσιάστηκα από το πως ο Μπαχ μέσω ενός μονοφωνικού κομματιού κατάφερε ένα τόσο ωραίο και πλούσιο αποτέλεσμα. Αυτό μάλιστα το κομμάτι ήταν αφορμή που άρχισα να προσπαθώ να φτιάξω ένα σύστημα που υποβοηθούσε τη σύνθεση με το οποίο θα μπορούσε κάποιος πολύ γρήγορα να φτιάξει κάτι που θα είναι έστω ανεκτό. Αποτέλεσμα εκείνων των δύο ημερών του Αυγούστου του 2014 ήταν και το happy 79 (https://www.youtube.com/watch?v=1WIfztWv1io). Δεν έχω βρει χρόνο να επανέλθω.

Πέρασαν δύο χρόνια. Άρχισα να πιάνω πιο συχνά στα χέρια μου την κιθάρα.  Το μυαλό μου, πριν περίπου ένα μήνα, πήγε πάλι στο Πρελούδιο του Μπαχ. Στο youtube είδα ότι υπάρχουν πολλές μεταγραφές του έργου για  κλασσική κιθάρα. Αν και το αυθεντικό κομμάτι είναι γραμμένο σε Σολ ματζόρε, οι μεταγραφές σε κιθάρα είναι κυρίως σε Ρε, και πρόκειται για «εμπλουτισμένες» μεταγραφές που αξιοποιούν δηλαδή το γεγονός ότι η κιθάρα είναι πολυφωνικό όργανο (ενώ το τσέλο μονοφωνικό ένεκα του δοξαριού) και άρα προσθέτουν νότες για να παραχθεί ένα πιο πλούσιο αποτέλεσμα.

Βρήκα κάποιες παρτιτούρες  που έχουν την αυθεντική έκδοση του Μπαχ  και άρχισα να απολαμβάνω την εξάσκηση σε αυτό το κομμάτι.  Κατέληξα σε μια δακτυλοθεσία που έχει μόνο τις αυθεντικές νότες του Μπαχ και που  χρησιμοποιεί μόνο τα τάστα 1-7 της κιθάρας, άρα ίσως είναι πιο εύκολη (από τις άλλες που μπορεί να βρει κανείς στο youtube) αλλά μάλλον δεν είναι η καλύτερη για ερμηνεία του έργου (όμως για προπόνηση στα δάκτυλα ίσως είναι αποδεχτή). 

Έκανα την εγγραφή video την Κυριακή 9/10/2016 (ευτυχώς που υπάρχουν και Σαββατοκύριακα) και την ανέβασα και πριν λίγο:

Γιάννης Τζίτζικας  18/10/2016.

Υστερόγραφο: Ανεβάζω αυτές τις «εκτελέσεις» στο youtube  αν και δεν είναι καλά δουλεμένες (που χρόνος άλλωστε για κάτι τέτοιο) διότι πιστεύω ότι η τέχνη είναι επικοινωνία και η ενασχόληση με την τέχνη (όσο μπορεί ο καθένας μας) μας κάνει καλύτερους και πιο ευτυχισμένους ανθρώπους.  Όπως μιλάμε  και γράφουμε κάθε μέρα για να επικοινωνούμε (χωρίς να εκστομίζουμε λογοτεχνικά αριστουργήματα) έτσι πιστεύω ότι μπορούμε να επικοινωνούμε ανταλλάσοντας και άλλα αντικείμενα τέχνης (π.χ. ζωγραφιές, μουσικές, ποιήματα, διηγήματα κλπ). Γενικά είμαι κατά του ελιτισμού στην τέχνη. (Συνάμα το παρόν ιστολόγιο είναι μια μορφή δημόσιου προσωπικού ημερολογίου όπου σημειώνω οτιδήποτε αξιοσημείωτο  – για εμένα – κυρίως.)

Ο Αναρχικός Τραπεζίτης

Χθες βράδυ, λίγο μετά τα μεσάνυχτα:  Μόλις τελείωσα τα απαραίτητα για την επόμενη ημέρα. Χρειάζομαι ένα δεκάλεπτο για να χαλαρώσω πριν πάω για ύπνο. Κοιτάζω την κιθάρα. Μπα, προχθές το βράδυ ασχολήθηκα αρκετά.  Αποφασίζω να ανοίξω το tablet. Ανοίγω το scribd. Μου προτείνει διάφορα βιβλία, πρώτα εμφανίζεται  ο «Ο Αναρχικός Τραπεζίτης» του Φράνκο Πεσσόα.  Δεν το έχω διαβάσει.  Δεν έχω διαβάσει κανένα βιβλίο του Φ. Πεσσόα.  Κοιτάζω τις σελίδες. Είναι λιγότερες από 60. Εδώ είμαστε λέω και το ανοίγω.

Μπορεί να κοιμήθηκα στις 2:30 και σήμερα να νιώθω τα μάτια μου κουρασμένα, όμως άξιζε.

Αυτό το σύντομο βιβλίο του Φερνάντο  Πεσσόα (πορτογάλος, 1988-1935) είναι ιδιαίτερο. Φανερώνει και την ιδιαιτερότητα και την ικανότητα του συγγραφέα. Περνάει έμμεσα πολλά διαφορετικά μηνύματα – και ερωτήματα – προς πολλούς αποδέκτες.  Καταγράφω ατάκτως αυτά που μου έρχονται στο μυαλό:

 

Το θεμιτό αίτημα άρσης των κοινωνικών αποκλεισμών, η ακραία αντίδραση (αναρχισμός) σε αυτό το αίτημα, η λογική (και με μαεστρία)  επεξεργασία των πιθανών μονοπατιών προς αυτό το ζητούμενο και των κινδύνων που ελλοχεύουν (η οποία περίτεχνα φαίνεται να καταδεικνύει τον ουτοπικό χαρακτήρα αυτής  της ακραίας αντίδρασης), η σχέση συλλογικότητας και ατομικότητας, το ιδανικό της ελευθερίας.  Και το έργο ως σύνολο, πηγή προβληματισμού και συνάμα άσκηση σοφιστείας.

Γιάννης Τζίτζικας, 11/10/2016

Υστερόγραφο (12/10/2016): Αντιγράφω από Wikipedia:

<<τα άπαντα του εκδόθηκαν σε οκτώ τόμους, υπογραμμένα με τα διάφορα ψευδώνυμα που χρησιμοποιούσε κατά καιρούς ο Πεσσόα και που, όπως έλεγε, εξέφραζαν τις διάφορες προσωπικότητες που συνυπήρχαν μέσα του: του «Αλβέρτο Καρέιρο», του «Αλβάρο δε Κάμπος» και του «Ρικάρδο Ρέις»‘.

Μέχρι σήμερα, οι μελετητές του έργου του έχουν ανακαλύψει είκοσι επτά διαφορετικές προσωπικότητες που υπογράφουν γραπτά του Πεσσόα. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν ο αγγλόφωνος Αλεξάντερ Σερτς, από την εποχή της Νοτίου Αφρικής, οΑλμπέρτο Καέιρο, ένας σοφός που συνθέτει τα ποιήματά του αποτραβηγμένος στην εξοχή, ο Ρικάρντο Ρέις, φιλόλογος, που προσπαθεί να αναμετρηθεί με τους αρχαίους κλασικούς και ο Άλβαρο ντε Κάμπος, μηχανικός, με παιδεία αγγλοσαξονική, που στο έργο του υμνεί την τεχνολογία και την έλευση των μοντέρνων καιρών. Χρειάστηκαν δεκαετίες για να μπορέσει όλη αυτή η παραγωγή να συγκεντρωθεί και να μελετηθεί ως έργο του Πεσσόα.

>>